معرفی خانواده سیکلیده ها

سلام
مطالب پایه ای در ارتباط با آکواریوم به اتمام رسید و از این لحظه به بعد تمامی خانواده ماهیان رو براتون معرفی میکنم و اینم خدمتتون عرض کنم که بنده ماهیای رو معرفی کردم به دنیای سایبری چه فارسی زبان چه خارجی که تاحالا کسی ازشون خبر نداشته که میتونید در لیست مطالب اختصاصی سایت aqua-quest ملاحضه نمایید.
حال برای شروع کار از خانواده سیکلیده ها شروع میکنم البته مقدار توضیح در مورد این خانواده میدم و سعی میکنم در مورد هر خانواده که معرفی میکنم یه توضیح ار رفتار و... بدم

تاریخچه سیچلایدها ( سیکلیدها) :
تا کنون 160 جنس و بیش از 1300 گونه از خانوادهسیکلیدها شناخته , ترکیب و به وجود آمده است . تمام ماهیهای متعلق به اینخانواده مجموعا با نام سیکلید (سیچلاید) شناخته میشوند , لغت سیکلید ازلغت یونانی kikhle به معنی نوعی ماهی دریائی گرفته شده است . سیکلیدهامتعلق به دسته Perciformes که آنهم نیز شامل خانواده های Belontiidae کههمچنین آن نیز بصورت پلکانی ماهیهائی مانند( Siamese Fighting Fish فایتر)و Toxotidae Archerfishو Gobiidae- Gobies و همچنین خانواده ماهیهایدریائی را نیز شامل میشود میباشند . سیکلیدها ماهیانی هستند که در سطحبالائی مرتبط با آبهای شیرین میباشند حال آنکه خواستگاه اصلی آنها دریاستکه از این قبیل (damselfish ماهیهای خدمتکار) و wrasses میباشند و به اینطریق این گونه های باستانی که پیوند با آبهای دریا پیدا کردند اجازه دادندتا سیکلیدها در پهنه وسیعی از آبهائی با شرایط و وضعیت های مختلف زندگیکنند , آبهائی که از سبک و اسیدی تا ترکیبات تقریبا نزدیک به آب دریا راشامل میشدند . خانواده سیکلیدها (سیچلایدها) دارای اجداد بسیار قدیمیمیباشند که ریشه یابی آن به زمان قبل از جدا شدن سرزمین آمریکا از آفریقاباز میگردد , اولین نتایج جستجو برای این ماهیها به 150 میلیون سال قبلمیرسد و احتمالا عمده انشعابات در این خانواده به حدود 70 تا 95 میلیونسال قبل می انجامد.

خصوصیات سیکلیدها :
مشخص کردن و تعیین قطعی چگونگی پیدایش یک ماهی خواهاز خانواده سیکلیدها (سیچلایدها) باشد یا نباشد اغلب امکان پذیر نیست اماحقیقت آنست که از منظر دیگر سیکلیدها متعلق به یک مجموعه خانواده متفاوت وغیر وابسته به هم میباشند این ماهیها از نظر فاکتورهای ظاهری مانند سایزرشد , رنگ و شکل بدن متفاوت میباشند. سیکلیدها عموما ماهیانی با بدنیکشیده میباشند اگر چه حقیقتا گونه های مانند Discus دیسکاس و Angelfishآنجل فیش ها دارای این فرم ظاهری بدن نیستند لیکن همه سیکلیدها دارایشماری از خصوصیات مربوط به آناتومی بدن هستند که منحصر به فرد میباشد وسبب تمایز آنها از سایر گونه ها میگردد.

بعضی از خصوصیات عمومی سیکلیدها:
1- وجود دندانهائی در دهان که موجب توانائی در خورد کردن و بلعیدن غذا میشود
2- وجود یک جفت سوراخ بینی
3- وجود یک تک باله پشتی و تعدادی باله های سخت و درخشان در قسمت جلوئی بدن
4- وجود حداقل 3 عدد باله سخت و درخشان در قسمت باله مقعدی

سیکلیدها در کجا یافت میشوند:
سطح توزیع طبیعی سیکلیدها شامل
جنوب تگزاس و سرتاسر آمریکای مرکزی تا آرژانتین از شمال تا جنوب
سرتاسر آفریقا و منطقه میان خاوری کشور مصر
جزایر ماداگاسکار و سریلانکا و در طول سواحل جنوبی هندوستان

هیچسیکلیدی (سیچلایدی) بصورت طبیعی در منطقه استرالیا و آسیای دور وجود نداردو هیچ گونه طبیعی در شمال آمریکا و تگزاس یافت نشده است .تقریبا تعداد 700گونه در آفریقا و ماداگاسکار شناخته شده است بیش از 200 گونه در آمریکا وفقط یک نوع در آسیا که با نام Etroplus شناخته میشود و دارای 3 گونهمیباشد . بیشترین سیکلیدهای نگهداری شده در اسارت از دریاچه های بزرگآفریقا شامل : مالاوی , تانگانیکا و روخانه های مختلف آفریقا , آمازون درجنوب آمریکا و آمریکای مرکزی آورده میشوند . سیکلیدها تقریبا در هر نوع ازآبهای شیرین با توزیع جغرافیائی مربوط به آن یافت میشوند که شامل رودخانهها و دریاچه ها , مرداب ها , نهرها و حتی گودالهای گل آلود , از آبهایبشدت سبک و اسیدی تا سخت و قلیائی و سیکلیدهائی که در آبهای شور و بد مزهزندگی میکنند را نیز شامل میشود , سیکلیدها در سرزمینهای با ارتفاع زیادیافت نمیشوند اما سیکلیدهای (سیچلایدها) زیادی وجود دارند که در آبهای سردتا 18 درجه سانتیگراد و تا حتی بیش از 30 درجه سانتیگراد مانند دمای مناطقگرمسیری زندگی میکنند.

تولید مثل:
از نظر تولید مثل سیکلیدها به دو دسته کلی تقسیممیشوند که شامل گونه Open spawners تولید مثل کننده باز و گونه Shelterspawners تولید مثل کننده محافظ میباشد.

تولید مثل کننده باز: Open spawners
در این گونه آنها تخم ریزی را در روی یک سطح بازانجام میدهند مانند یک صخره , سنگ , شن و یا گیاه اما بعضی از همین گونهنیز عمل تخم ریزی را در سطوح شیب دار و عمودی انجام میدهند در حالیکهسایرین در سطوح افقی و تخت این عمل را انجام میدهند . آنها عموما در یکزمان تعدادزیادی تخم گذاشته و این تخمها عموما کوچک و چسبنده میباشند .بین گونه نر وماده این سیکلیدها (سیچلایدها) دو گونه آلت تناسلی مشخصیوجود ندارد , این دسته شامل انجل Angelfish, دیسکاس Discus, سورومSeverum, پولنی Polleniو Parachromis میباشند که عموما دارای جثه بزرگبوده و از این ویژگی برای ترساندن و فراری دادن مهاجمان و شکارچیان تخمهااستفاده میکنند.

تولید مثل کننده محافظ : Shelter spawners
تولید مثل کننده های محافظ که به 2 گروه عمومی تقسیم میشوند : 1- Cave brooders و 2-Mouth-brooders
درکل سیکلیدهای (سیچلایدها) تولید مثل کننده محافظ نسبت به گونه قبلی باملاحظه بیشتر و به میزان کمتری تخم ریزی و زاد ولد مینمایند , در این گونهتخم ها بزرگتر و رنگی تر میباشد و نیز جنس نر این گونه عموما بزرگتر ودارای رنگ آمیزی بیشتری نسبت به جنس ماده میباشد.
Cave brooders(تخم گذار در غار):
این گونه از سیکلیدها عمل تخم گذاری را در غارها ,حفره ها , سطوح زیرین سنگ ها و صخره ها و چوب و تنه های درختان موجود درآب انجام میدهد و والدین هر دو در امر مراقبت و نگهداری از بچه ها شریک وسهیم میباشند و در این مرحله میتوانند رفتارهای عصبی و تهاجمی در قبالسایر ماهیان از خود نشان دهند . سیکلیدهای Cave brooders شامل :Apistogramma, Julidochromis, Nannacara,Neolamprologus Pelvicachromisand Steatocranus میباشند , که بسیار یا از این گونه سیکلیدهای تخم گذاردر غار یا حفره در رده بندی جزوسیکلیدهای کوتوله یا Dwarf Cichlids طبقهبندی میشوند و لذا به دلیل ذکر شده در بالا یعنی کوچکی جثه این گونه باتکیه بر روش پنهان کردن تخم ها از آنها نگهداری مینماید .

Mouth-brooders(تخم گذار در دهان):
این گونه ماهیانی هستند که در موقع لزوم در جریاننگهداری از تخم یا لاروها آنها را در دهان خود قرار میدهند. این گونه ازسیکلیدها دارای ساختار اصلاح شده در حلق خود میباشند که به صورت کیسهکوچکی تعبیه شده و در زمان نیاز جهت انتقال و نگهداری بدون خطر و امن تخمیا بچه ها در درون دهان حالت منبسط پیدا خواهد کرد.سیکلیدهایMouth-brooders خود مجددا به 2 دسته تقسیم میشوند که این تقسیمبندی مرتبط با زمان و روشی است که ماهی از تخم یا بچه ها در دهان خودنگهداری میکنند .
Ovophile mouthbrooder یا immediate mouth-broodersنوع نر این گونه اغلب شروع به ایجاد حفره در محدوده قلمرو خود مینماید ,جائی که قرار است در این مرحله تخم ها در آن قرار داده شود و سپس ماهیماده در طی عملیات تخم گذاری , تخم ها را درون این گودال قرار میدهد و بعداز اتمام این مرحله ماهی ماده تا زمانی که بچه ماهیها بتوانند از خود دربرابر تهدیدات محیطی دفاع نمایند آنها را به درون محیط ایمن دهان خودمنتقل نموده و از آنها نگهداری مینماید . در بعضی گونه های این دسته ازسیکلیدها بخصوص مالاوی سیکلیدها اغلب ماهی نر دارای نقاط یا دایره هایرنگی به روی سطح باله مقعدی خود میباشد که Dummy egg spots نامیده میشود وهمین دایره ها نقش اصلی و بسیار مهمی را در عمل باروری تخمها بازیمینمایند . طریقه عملکرد این نقاط به این صورت است که بعد از اینکه مادهعمل تخم گذاری و سپس انتقال آنها را به محیط دهان خود انجام داد دچاراشتباه شده و با دیدن و توجه به این دایره های رنگی به تصور اینکه آنها همتخم میباشند برای گرفتن آنها و انتقال به دهان خود تلاش مینماید و دقیقادر همین زمان ماهی نر اسپرم خود را رها میسازد که هم زمان با باز شدن دهانماهی ماده و تلاش برای گرفتن تخم ها اسپرم ماهی نر نیز وارد دهان ماهیماده شده و عمل باروری تخم ها صورت میگیرد .
در زمانیکه ماهی ماده در این گونه مشغول پرورش تخمها در دهان خویش میباشد توانائی خوردن غذا را از دست میدهد لذا اغلب ازسایر ماهیها کناره گیری مینماید . این گونه از سیکلیدها حمایت خود را ازبچه ماهیها حتی بعد از آنکه آنها توانائی شنا کردن آزادانه را داشته باشندنیز اعمال مینمایند و زمانیکه خطری موجب وحشت بچه ماهیها میشود آنها سریعابه سمت محیط امن و دور از خطر دهان مادر شنا میکنند . این گونه شاملAulonocaraDimidiochromis, Fossorochromis, Labidochromis,: Metriaclimaand Pseudotropheus. میباشند .
delayed mouth-brooders یا Larvophile mouthbrooderاین گونه به شکل فرعی دیگری عمل تخم گذاری را انجام میدهد به این صورت کهتخم ها کاملا با احتیاط در محلی که برای این کار در نظر گرفته شده قرارداده میشوند و سپس بعد از اینکه بچه های نو رسته از تخم ها بیرون آمدندماهی ماده آنها را گرفته و به دهان خود منتقل مینماید . در بعضی موارد وزمان ها حمایت والدین از بچه ها در این گونه پس از خارج شدن آنها از دهانماهی ماده متوقف میشود , این گونه شامل : Gymnogeophagus and Satanopercaمیباشند و در بعضی از انواع این گونه ماهی نر و ماده هر دو بصورت چرخشی ازبچه ها نگهداری مینمایند .

سیکلیدها عموما :
Monogamous تک همسری:
کهبه معنی که تک همسری است و در این گونه التزام به داشتن یک همسر وجود داردکه البته این مقید بودن بسته به جنس و گونه ماهی در مواردی قوی و درمواردی سست و متزلزل میباشد در بعضی گونه ها مانند Julidochromis قیدالتزام آنها به همسر خویش ناپایدار بوده و به سادگی با ایجاد استرس برایماهی این پیوند شکسته خواهد شد.

Polygamous چند جفتی:
که به معنی داشتن چندین جفت یا داشتن حرم سرا میباشد و نوع نر با چندین ماده جفت گیری مینماید.

Brood care(نگهداری از بچه ها):
سیکلیدهااز بچه های خود به روشهای مختلفی نگهداری مینمایند که البته چندین الگویمشخص و مشترک رفتاری در امر نگهداری از بچه ها در بین سیکلیدها دیده میشود.

NuclearFamily(خانواده هسته ای):
دراین خانواده ها والدین هر کدام به یک میزان وظیفه خود را در قبال نگهداریاز بچه های نو رسته انجام میدهند . خانواده های هسته ای معمولا شکل گرفتهاز گونه سیکلیدهای تک جفتی و Open Spawners های مانند دیسکاس و انجل هستنداگر چه آنها در این بین جزو استثنائات میباشند.

Matriarch/Patriarch Family(پدر / مادر سالار):
دراین خانواده ها ماهی ماده وظیفه حمایت از بچه ها یا تخم ها را در زمانی کهماهی نر مشغول دفاع از قلمرو خویش است انجام میدهد . در این خانواده هازمانیکه بچه ها توانائی شنا کردن آزادانه را بدست می آورند والدین بصورتمساوی در پرورش آنها سهیم میشوند . این شکل از خانواده نیز عموما از گونهسیکلیدهای تک جفتی و Open Spawners متشکل میباشند.
Polygamous or Harem Family(خانواده چند همسری یا حرم سرائی):
دراین خانواده ها نوع نر از قلمرو بزرگ خویش که شامل قسمت ها و محلهای تخمها و نیز همسران خود است دفاع مینماید و هر ماهی ماده مسئول نگهداری ازتخم ها و بچه های خود میباشد این شکل و روش نگهداری از بچه ها در میانسیکلیدهای cave spawners مانند Apistogramma مشهود میباشد.
Extended Family(خانواده تمدید شده):
دراین گونه از خانواده ها والدین هر دو به خوبی با بچه های قبلی خود بهواسطه جوان بودن زاد و ولد مینمایند . این گونه خانواده ها غالبا در بینسیکلیدهای cave spawners مربوط به دریاچه تانگانیکا یافت میشوند. بعضیگونه های Open Spawners از آمریکای مرکزی در گامها و مراحل بعدی خانوادههای تمدید شده تشکیل میدهند و این مسئله مشخص شده است که امکان به اشتراکگذاشتن یک گونه به منظور ایجاد رابطه همزی گری با سایر سیکلیدها از جنسیتها و گونه های مختلف وجود دارد .

علت های عمده محبوبیت سیکلیدها در بین آکواریوم داران شامل :
سهولت نگهداری در اکثر گونه ها
وجود تنوع بسیار در انتخاب گونه های
به نمایش گذاشتن رفتار های جالب و غیر معمول توسط آنها
بسیاریاز سیکلیدها تاثیر متقابل به فردی که از آنها نگهداری می نماید میگذارند ,به عنوان مثال رد دویل Red devil رفتار شناخته شده ای دارد که اگر برایآنها وسیله ای سرگرمی و فعالیت وجود نداشته باشد علاقه مند به تخریبتجهیزات تانک محل زیست خود می باشد. ( یک توپ کوچک میتواند وسیله بسیارسرگرم کنندهای برای ماهی باشد)

بهجز تعدادی استثنا سیکلیدها در آکواریوم قابلیت نگهداری و زاد و ولد دارند,صدها گونه از آنها به صورت رایج در فروشگاهای مربوطه در دسترس می باشند وبسیاری از آنها را میتوان در تانکی با حداقل تجهیزات و ظرفیت از 40 لیترتا آکواریوم های بزرگتر از یک اتاق نگهداری کرد .
بعضی از سیکلید ها احتیاج به مراقبتهای خاص داشته ولذا برای افراد تازه کار توصیه نمی گردند اما نگهداری و تکثیر بسیاری ازآنها بسیار ساده می باشد.

حالا خانواده:

خانواده سیکلیده ها :

به طور کلی خانواده سیکلیده ها (سیچلاید ها) به سه گروه بزرگ تقسیم می شوند:
1- سیکلیده های آمریکایی
2- سیکلیده های آفریقایی
3-سیکلیده های آسیایی


سیکلیده های آمریکایی شامل سه دسته میشوند:
1- سیکلیده های شمال و مرکز آمریکا
2- سیکلیده های بزرگ جنوب آمریکا
3- سیکلیده های کوچک جنوب آمریکا

سیکلیده های آفریقایی نیز شامل دو دسته می شوند:
1- سیکلیده های دریاچه مالاوی
2- سیکلیده های دریاچه تانگانیکا


سیکلیده های آسیایی شامل:
1- سیکلید بندی یا ایرانی
از بقیه سیکلیده های آسیایی اطلاعاتی ندارم

Posted in: آب شیرین,آکواریوم,سیکلیده ها,ماهی